چرا برخی کودکان فحش می‌دهند؟
کودکان، به‌ویژه در سنین پایین، به دلیل کنجکاوی، تقلید از اطرافیان یا جلب توجه ممکن است از الفاظ نامناسب استفاده کنند. بسیاری از کودکان بین ۷ تا ۱۱ سالگی از همسالان خود ناسزاگویی را یاد می‌گیرند، اما حتی در سنین پیش‌دبستانی نیز این رفتار مشاهده می‌شود، به‌خصوص اگر در محیط خانواده یا میان خواهر و برادرهای بزرگ‌تر این الفاظ رایج باشد. برخی کودکان فحش دادن را راهی برای نشان دادن قدرت یا واکنش به خشم می‌بینند. در محیط‌هایی مانند مدرسه یا مهدکودک، ناسزاگویی ممکن است برای برخی کودکان روشی برای جلب احترام یا ترساندن دیگران باشد.
در خانه نیز ممکن است کودکان هنگام عصبانیت یا درگیری با خواهر و برادر از الفاظ نامناسب استفاده کنند. واکنش والدین به این رفتار تأثیر بسزایی در تکرار یا کاهش آن دارد. چگونه
می‌توان از فحش دادن کودک جلوگیری کرد؟
۱. واکنش شدید نشان ندهید والدین نباید در مواجهه با ناسزاگویی کودک بیش از حد عصبانی شوند یا بخندند. هر نوع واکنش شدید (مثبت یا منفی) ممکن است باعث تقویت این رفتار شود.
۲. بی‌اعتنایی و برخورد قاطع اگر کودک برای جلب توجه ناسزا می‌گوید، بی‌اعتنایی به او می‌تواند مفید باشد. اما اگر این رفتار ادامه داشت، باید به‌صورت قاطع و جدی به او گفت که این کلمات مناسب نیستند و نباید تکرار شوند.
۳. الگوی مناسبی باشید کودکان از رفتار والدین تقلید می‌کنند. اگر والدین از الفاظ نامناسب استفاده کنند، کودک نیز این رفتار را عادی تلقی خواهد کرد.
۴. به کودک بیاموزید که احساساتش را بیان کند به جای استفاده از الفاظ زشت، کودک باید یاد بگیرد که احساس خود را به‌درستی بیان کند. به او آموزش دهید که وقتی ناراحت یا عصبانی است، بگوید: “من ناراحتم چون…” به جای اینکه ناسزا بگوید.
۵. کودک را برای رفتارهای خوب تشویق کنید وقتی کودک از کلمات مناسب استفاده می‌کند، او را تحسین کنید. این کار باعث تقویت رفتارهای مثبت می‌شود.
۶. محدودیت‌های مشخصی تعیین کنید به کودک توضیح دهید که چه کلماتی در خانه مجاز نیستند و چرا. همچنین، اگر در جمع از الفاظ نامناسب استفاده کرد، او را کنار ببرید و به‌آرامی و جدیت به او تذکر دهید.
7. دوستان کودک را زیر نظر بگیرید اگر کودک از دوستانش الفاظ نامناسب یاد گرفته، نیازی نیست که او را از آن‌ها جدا کنید، بلکه باید مهارت کنترل خود را در او تقویت کنید تا بداند که هرچند این کلمات را بلد است، اما نباید آن‌ها را به کار ببرد.
8. برنامه‌های کودک را کنترل کنید برخی برنامه‌های تلویزیونی و کارتون‌ها ممکن است حاوی الفاظ نامناسب باشند. محتوای رسانه‌ای که کودک تماشا می‌کند را بررسی کنید و گزینه‌های مناسب‌تری برای او انتخاب کنید.
9. تشویق به استفاده از جایگزین‌های مناسب به کودک بیاموزید که در موقعیت‌های مختلف، از کلمات مناسب و جایگزین‌های مؤدبانه استفاده کند. همچنین، اگر از دوستانش فحش شنید، به آن‌ها نشان دهد که از این نوع حرف زدن خوشش نمی‌آید.
جمع‌بندی
کودکان از محیط اطرافشان یاد می‌گیرند و تقلید می‌کنند. والدین باید با کنترل رفتار خود، تقویت رفتارهای مثبت، بی‌توجهی به ناسزاگویی‌های اولیه، و ارائه جایگزین‌های مناسب به کودک، به او بیاموزند که چگونه احساساتش را بدون استفاده از الفاظ نامناسب بیان کند. در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که کودک را برای رفتارهای خوب تشویق کنیم و در برابر ناسزاگویی، بدون خشونت و با آرامش و قاطعیت برخورد کنیم.
