راهکاری برای مستقل شدن کودکان

همه ما بارها در موقعیت‌هایی مشابه این قرار گرفته‌ایم: صبح زود، در تلاش برای آماده شدن بچه‌ها برای رفتن به مدرسه یا مهدکودک. بعد از تمام مراحل معمولی مثل مسواک زدن، انتخاب لباس و آماده کردن ناهار، به مرحله‌ای می‌رسیم که به نظر ساده می‌آید: پوشیدن کفش‌ها. اما گاهی همین کار ساده می‌تواند به چالش‌برانگیز تبدیل شود.

«مامان، می‌تونی کفشام رو ببندی؟» دختر 6 ساله‌تان که یک سال است خود را به راحتی می‌تواند کفش‌هایش را ببندد، از شما می‌خواهد این کار را انجام دهید. شما که خودتان می‌دانید و می‌توانید این کار را انجام دهید، جواب می‌دهید: «نه، خودت می‌تونی این کار رو بکنی». اما دخترتان با قاطعیت می‌گوید: «نه، نمی‌تونم! خیلی سخته!» و در نهایت، ناچار می‌شوید که کفش‌هایش را می‌بندد.

آیا شما هم چنین شرایطی را تجربه کرده اید؟ وقتی کودکتان از شما کمک می‌خواهد، در حالی که می‌داند خودش قادر است این کار را انجام دهد، چه احساسی دارید؟

اگر کودکان به صورت طبیعی کمک کنند، اما اگر این درخواست‌ها به صورت مکرر و اغراق‌آمیز باشد، ممکن است به یک عادت بی‌کمک تبدیل شود. در این مقاله، به بررسی 4 راهکار برای شکستن این عادت و کمک به کودک برای تبدیل شدن به فردی مستقل و خودکفا پرداخت.

درخواست عادی در مقابل خدمات خاص

قدم در مقابله با این رفتار، تفاوت بین «درخواست عادی» و «خدمات خاص» است.

درخواست عادی:

این زمانی است که کودک از شما کمک می‌خواهد زیرا هنوز مهارت لازم برای انجام کاری را ندارد. مثلاً وقتی پسر 2 ساله‌تان نمی‌تواند دکمه‌های پیژام‌اش را ببندد و از شما کمک کند، این درخواست کاملا منطقی است زیرا آن کار را انجام نمی‌دهد. در این شرایط، کمک شما به کودک است و احساس گناه یا عصبانیت نباید شما را تحت تأثیر قرار دهد.

خدمات خاص:

اما وقتی که کودک شما از شما برای انجام کاری کمک می‌خواهد که به راحتی خودش می‌تواند انجام دهد، این درخواست برای یک تلاش برای جلب توجه یا وارد کردن شما به یک بازی قدرت است. مثلاً اگر کودک 6 ساله‌تان به خوبی می‌تواند کفش‌هایش را ببندد، باز هم از شما بخواهد که این کار را انجام دهید، این یک درخواست «خدمات خاص» است. در این مواقع، باید وارد عمل شوید و کمک کنید.

استراتژی های برنامه برای شکستن عادت «بی‌کمک بودن»

حالا که تفاوت این دو نوع درخواست را می‌فهمد، می‌خواهم با شما 3 استراتژی کاربردی برای کمک به شکستن عادت «بی‌کمک بودن» در کودکان به اشتراک بگذارید:

1. وقت گذاشتن برای آموزش

آموزش یک سرمایه گذاری در تربیت کودکان است. وقتی کودک شما در انجام یک کار مشکل دارد، بهتر است آن کار را انجام دهید، زمانی که برای آموزش و تمرین اختصاص داده می شود.

مثلاً اگر دختر 6 ساله‌تان در مسواک زدن یا شانه کردن کارش به شما نیاز دارید، می‌توانید به این نتیجه برسید: بیایید امروز با هم تمرین کنیم تا فردا راحت‌تر این کار رو انجام بدیم.» به این ترتیب، هم اعتماد به نفس بیشتر می‌کند و هم مطمئن هستید که مهارت‌های لازم را به درستی یاد گرفته‌اند.

2. ارائه انتظارات واضح

برای اینکه کودک شما از استفاده از «بی‌کمک بودن» خارج شود، باید انتظارات خود را به روشنی بیان کنید. به جای اینکه منتظر باشید کودک به طور خودکار کارها را انجام دهد، از قبل به این فکر کنید که چه انتظاری از شما دارید.

مثلاً در شب قبل از روز مدرسه، به او می‌گوید: «فردا صبح، من از تو انتظار دارم که کفش‌ها را بپوشی و آماده بشی. اگر نیاز به کمک داشته باشید، می‌تونی از من بخواهم، اما می‌دونم که این کارها رو انجام بدی.» این نوع پیش‌بینی باعث می‌شود که کودک بتواند مسئولیت‌هایی را که باید انجام دهد، انجام دهد.

3. دور شدن از موقعیت

گاهی اوقات بهترین راه برای مقابله با درخواست‌های بی‌کمک، این است که از موقعیت دور شوید. وقتی کودک در حال حاضر برای جلب توجه شما است، به جای اینکه وارد یک بازی قدرت شوید، واکنش نشان دهید و از او دور شوید.

مثلاً وقتی دخترتان از شما می‌خواهد که کفش‌هایش را ببندید، می‌توان بدون عصبانیت و به آرامی گفت: «من مطمئن هستم که می‌توانی این کار را انجام بدهی. من در اتاق دیگری هستم، وقتی آماده شدم بیایید تایم.»

این رفتار باعث می‌شود که کودک متوجه شود که این نوع درخواست‌ها برای جلب توجه یا به دست آوردن چیزی بیشتر از آنچه باید باشد، بی‌اثر است.

این روش نه تنها کودک را مسئولیت‌پذیر می‌کند، بلکه به کمک می‌کند تا بفهمد که همه چیز باید به ترتیب و بر اساس اولویت انجام شود.

نتیجه گیری

شکستن عادت «بی‌کمک بودن» می‌تواند کمک‌برانگیز باشد، اما با استفاده از استراتژی‌های مناسب می‌توان به کودک اعتماد کرد و مستقل‌تر شد. مواردی که در این مقاله مشاهده می‌شود، مهم است که تفاوت بین درخواست‌های عادی و خاص را بشناسید و از ابزارهایی مانند آموزش، تنظیم انتظارات واضح، دور شدن از موقعیت و استفاده از روال‌ها به درستی بهره ببرید.

این تغییرات ممکن است فوری نباشند، اما با تمرین و پیگیری، به زودی شاهد پیشرفت‌های بزرگی باشیم. کودک شما قادر خواهد بود که شخص مستقل‌تر، شجاع‌تر و مسئول تبدیل شود و دیگر نیازی به بازی «بی‌کمک بودن» نداشته باشد.

اگر به دنبال نکات بیشتری برای تربیت کودک و مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز باشید، پیشنهاد می‌کنید که برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر، عضو خبرنامه ما شوید و در کلاس‌های رایگان شرکت کنید.

کارگاه مسئولیت پذیری – بسته کتاب شخصیت فرزندت را بساز